Modernisering Wet op de Kansspelen (Wok)
Hoewel de Tweede Kamer in 2016 reeds groen licht gaf voor modernisering van de huidige Wet op de Kansspelen (Wok) met de wet Kanssspelen op afstand, duurde het tot 19 februari 2019 vooraleer ook de Eerste Kamer het sein op groen zette.
Het gevolg van een kabinetswisseling, het betere lobbywerk en flinke weerstand in de senaat.
Nu de wet Koa er finaal door is, heeft de overheid eindelijk de mogelijkheid om vergunningen te verlenen voor het aanbieden van online kansspelen en zodoende online gokken te legaliseren en reguleren.
Dat was ook hoognodig, aangezien de uit 1964 stammende Wet op de Kansspelen een grote opfrisbeurt verdiende.
Wie had er toentertijd immers van het world wide web gehoord?
“We zien dat de samenleving digitaliseert en meer dan een half miljoen Nederlanders op dit moment onbeschermd deelnemen aan online kansspelen”, aldus minister Sander Dekker (Rechtsbescherming). “Dat brengt grote risico’s met zich mee als kansspelverslaving en fraude. Ik ben blij dat we spelers nu een veilig aanbod kunnen aanbieden zodat kansspelen online op een verantwoorde manier kunnen worden gespeeld.”
Bijna traditiegetrouw werd de beoogde inwerkingtredingsdatum van de nieuwe gokwet diverse keren uitgesteld, maar op 1 april 2021 was het dan toch eindelijk zover.
Vanaf die datum kunnen aanbieders bij de Kansspelautoriteit (KSA) een vergunning aanvragen voor het aanbieden van online kansspelen in Nederland, om per oktober 2021 los te gaan op een gereguleerde online kansspelmarkt.
Waarom nieuwe gokwet Kansspelen op afstand?
De nieuwe Nederlandse wet Kansspelen op afstand geeft dus een broodnodige update aan de huidige Wet op de Kansspelen, waarin enige verwijzing naar online gokken gewoonweg ontbrak.
Vandaar dat het tot dusverre ook niet mogelijk was om vanuit Nederland legaal online te gokken; er was immers geen regelgeving om het aanbod te reguleren en legaliseren.
De wet Koa, die op 19 feruari 2019 – na veel politiek gekissebis – door de Eerste Kamer werd aangenomen, reguleert de Nederlandse online kansspelmarkt en biedt bovendien een legaal alternatief voor Nederlanders om hun online kansspelen te spelen (‘een veilige omgeving voor mensen die willen deelnemen aan kansspelen’).
Daarnaast is de nieuwe gokwet er ter extra ondersteuning van de drie doelstellingen van de Kansspelautoriteit:
- Betere bescherming van de consument: in een gelegaliseerde en gereguleerde markt is het veiliger online gokken, aangezien je als speler beter beschermd bent. Alle legale Nederlandse casino’s worden door de KSA regelmatig gecontroleerd. Bovendien moeten ze zich aan verschillende wettelijke regels houden om spelers te beschermen.
- Betere verslavingspreventie: in tegenstelling tot de goksites uit het illegale circuit hebben alle door de KSA vergunde aanbieders een wettelijke zorgplicht, waar de toezichthouder in haar handhaving strikt op toeziet.
- Betere bestrijding van illegaliteit en criminaliteit: met de nieuwe gokwet krijgt de KSA ook meer bevoegdheden om illegaliteit en criminaliteit, zowel online als offline, aan te pakken. Zo mag de toezichthouder zich een valse identiteit aannemen en via mystery shopping misstanden aan het licht brengen. Daarnaast is ook de Leidraad Wwft aangepast in verband met de wet Kansspelen op afstand, waardoor deze ook gaat gelden voor aanbieders van online kansspelen.
Tenslotte, is Koa natuurlijk ook een extra melkkoe voor de staat.
Volgens berekeningen van Motivaction loopt de overheid jaarlijks liefst 175 miljoen euro aan belastinginkomsten mis. En zeg nu zelf: daar kan je toch heel wat leuke dingen mee doen!
Doelstellingen wet Koa
De nieuwe gokwet gokwet Kansspelen op afstand heeft tot doel consumentenbescherming én kanalisatie, wat een duur woord is voor het beheersbaar maken van de markt.
De overheid hoopt dat te doen door zoveel mogelijk Nederlandse spelers die nu actief zijn op illegale goksites naar legale casino’s te krijgen.
De kanalisatiedoelstelling is erg ambitieus, maar haalbaar: op termijn moet 80% (!) van de Nederlandse spelers van online kansspelen dat bij een legaal Nederlands casino doen.
Op die manier kan de overheid, via de KSA, zelf toezien op veilig spel en het tegengaan van fraude en overige criminaliteit – de derde pijler onder de nieuwe gokwet.
Wanneer is online gokken legaal in Nederland?
Nu inmiddels alle voorbereidigen rond de nieuwe kansspelwet afgerond zijn en alle regels en documenten definitief, zoals het Besluit kansspelen op afstand en de Regeling kansspelen op afstand, kunnen Nederlanders vanaf 1 oktober 2021 hun online kansspelen legaal spelen.
Op dat moment gaan namelijk de eerste legale casino’s live; aanbieders die zes maanden eerder – na inwerktreding van de wet Koa – succesvol een vergunningsaanvraag hebben ingediend.
Hoofdlijnen Wet Kansspelen op afstand
Het moge duidelijk zijn dat er met de wet Koa in Nederland heel wat gaat veranderen op het gebied van online gokken. We zetten de hoofdpunten hieronder op een rijtje:
Open vergunningstelsel
In de nieuwe kansspelwet wordt gebruikgemaakt van een open vergunningstelsel zonder limiet (lees: geen max aan het aantal licenties).
Sinds april 2021 kunnen geinteresseerde aanbieders een verzoek neerleggen bij de Ksa voor een vergunning voor het aanbieden van online kansspelen in Nederland. Tenminste, als ze niet eerst moeten afkoelen (zie onder).
Binnen zes maanden krijgen ze dan bericht van de toezichthouder of hun aanvraag aan alle voorwaarden voldoet en derhalve is gehonoreerd.
De achterliggende gedachte van het vergunningstelsel is uiteraard om kanalisatie tot stand te brengen en de Nederlandse consument een zo sterk mogelijk legaal aanbod te bieden; een veilig en verantwoord alternatief voor illegale goksites dus.
Voorwaarden vergunning online kansspelen
Alle online casino’s en goksites die legaal willen opereren in Nederland kunnen via de website van de KSA een vergunningsverzoek indienen.
Toch zullen vooral betrouwbare en kapitaalkrachtige aanbieders in staat zijn om ook daadwerkelijk een online kansspelvergunning te scoren.
Dat heeft niet alleen te maken met de stevige kosten die aan de KSA-licentie hangen, maar ook de strenge eisen op het gebied van onder meer betrouwbaarheid, veiligheid en verslavingspreventie:
- Kosten en benodigde documenten: een aanbieder moet enkel voor de aanvraag al €48.000 neertellen en daar komen dan nog allerlei extra kosten en zaken bovenop (zoals een financiële zekerheidsstelling van ongeveer €830.000). Ook moeten allerlei documenten worden overlegd om aan te tonen dat men de wet- en regelgeving op allerlei gebied naleeft. Zie voor meer informatie de site van de toezichthouder.
- Controledatabank (CDB): online casino’s die in Nederland legaal willen opereren, moeten van de KSA verplicht alle near real time speelgegevens opslaan en vastleggen in een eigen CDB. De toezichthouder moet hier toegang tot krijgen, om zo een oogje in het zeil te houden.
- Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (CRUKS): alle online en fysieke casino’s die in Nederland actief zijn, moeten voor een vergunning een ‘werkende en getoetste aansluiting’ op Cruks hebben. Na binnenkomst moet via software direct worden gecheckt of iemand, al dan niet, is opgenomen in de database met probleemspelers.
- Keuren spelsystemen: alle casino games, zowel online als offline, moeten voor gebruik worden getest door een door de minister aangewezen keuringsinstelling. Op het moment zijn deze instanties nog niet aangewezen, maar je zou kunnen denken aan bijvoorbeeld het NMi.
Goed om te weten: alle toekomstige vergunningshouders moeten gevestigd zijn in de Europese Unie (EU) of Europese Economische Ruimte (EER) en een vertegenwoordiger in Nederland hebben die functioneert als zegsman én expert op het gebied van kansspelverslaving en verslavingspreventie.
Weren illegale casino’s en goksites: afkoelingsperiode
In principe kan de KSA met de nieuwe gokwet Koa in de hand aanbieders al aan de deur weigeren.
Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor de zogenoemde afkoelingsperiode.
Hoewel dit in de Nederlandse media ook wel een black-outperiode wordt genoemd, is het meer een time-out: een periode van 32 maanden, waarin een aanbieder weg moet blijven van de Nederlandse online kansspelmarkt en moet bewijzen dat het betrouwbaar genoeg is om legaal in ons land te opereren.
Het is voor online casino’s die in het verleden zijn beboet door de Ksa, zoals Betsson, LeoVegas, Pokerstars en co, de kans om – met wat vertraging – alsnog een Nederlandse kansspelvergunning te scoren.
Vertrekpunt voor deze afkoelingsperiode was de motie-Postema, waarin werd gevraagd om alleen een licentie te verstrekken aan ‘partijen die zich gedurende een aaneengesloten periode van minimnaal twee jaar niet onvergund, actief en specifiek op de Nederlandse markt hebben gericht’.
Oorspronkelijk was het de bedoeling dat aanbieders die aan het afkoelen zijn tijdens hun cooling down gewoon Nederlandse spelers konden blijven ontvangen, zolang ze zich maar hielden aan de bekende prioriteringscriteria (zie onder), maar daar gaat nu een streep door.
Minister Dekker wil dat alle illegale casino’s, ook de cooling down casino’s, die na oktober 2021 nog open zijn voor Nederlanders door de Kansspelautoriteit (KSA) ontoegankelijk worden gemaakt
Prioriteringscriteria KSA
In principe kijkt de KSA in haar aanpak van illegale casino’s vooral of ze actief zijn op de Nederlandse markt. Met andere woorden: aanbieders die zonder vergunning het online gokken van Nederlandse spelers stimuleren dan wel faciliteren.
Daarbij houdt de toezichtouder een lijstje met zogenoemde prioriteringscriteria aan:
- Website is in het Nederlands.
- Website gebruikt een .nl-extensie.
- Aanbieder maakt reclame in de Nederlandse media (televisie, radio en geprinte media)
- Aanbieder gebruikt typisch Nederlandse symbolen of termen – in de domeinnaam, maar ook op de site zelf. Denk aan tulpen of een spel als klompen bingo.
- Aanbieder gebruikt betaalmethodes die uitsluitend of grotendeels door Nederlanders worden gebruikt, zoals iDEAl.
- Het ontbreken va (verschillende variaties) geoblocking om Nederlanderse spelers buiten de deur te houden
Hoe meer Nederlanders onbeschermd spelen op een goksite, hoe meer prioriteit deze krijgt van de KSA.
Verslavingspreventie – via ‘strengste gokwet van Europa’
Voorkomen is beter dan genezen.
Zo denkt de Nederlandse overheid ook over de aanpak van kansspelverslaving.
Net als in een echt casino loop je online het gevaar om verslaafd te raken.
Sterker: verslavingsdeskundigen stellen dat de kans op een gokverslavng in het digitale domein nog nét wat groter is doordat het online casino altijd bereikbaar is en sociale controle vrijwel volledig ontbreekt.
Vandaar dat Den Haag consumentenbescherming en verslavingspreventie ook tot twee van de speerpunten van de nieuwe wet Kansspelen op afstand heeft gemaakt.
“De Nederlandse wet is straks misschien wel de strengste van Europa als het gaat om het voorkomen van kansspelverslaving”, aldus de KSA.
Een kleine greep uit de ‘strengste gokwet van Europa’:
- Aanbieders hebben een zorgplicht: ze moeten alles doen om verslavingen onder hun bezoekers te voorkomen. Ze moeten spelers bijvoorbeeld eerlijk voorlichten over de gevaren van gokverslaving en ingrijpen waar nodig.
- Verplichte afdracht Verslavingspreventiefonds: vergunde aanbieders zijn wettelijk verplicht om een deel van hun omzet opzij te zetten voor onder meer anonieme behandeling en onderzoek.
- Oprichting van CRUKS: een landelijke database met spelers die minimaal zes maanden uitgesloten zijn van gokken.
- Strenge verificatie bij registratie: aanbieders moeten aan de deur hun spelers checken op hun ID, leeftijd en aanwezigheid in CRUKS.
- Spelers moeten in hun spelersaccount limieten instellen:
- Maximaal aantal aanmeldingen per dag, week of maand
- Maximumbedrag aan stortingen per dag, week of maand
- Maximumbedrag op je account
Belastingplicht – van speler naar aanbieder
Waar op dit moment Nederlandse spelers nog zelf kansspelbelasting moeten betalen over hun winsten, mits deze meer dan €449 bedragen, verandert dat zodra de nieuwe regelgeving van kracht gaat.
In de wet Koa verhuist de belastingplicht van de speler naar de aanbieder.
Goksites zullen over het zogenoemde ‘bruto-spelresultaat’ (verschil tussen de inzet en de uitbetaalde prijzen) 29% belasting moeten betalen.
Europees gezien is dit percentage aan de hoge kant.
Het is dus de vraag in hoeverre dit zijn effect gaat hebben op de bonussen en promoties die worden aangeboden, aangezien deze commerciële instellingen dit waarschijnlijk zullen doorberekenen naar de spelers.
Maar van de andere kant willen ze ook hun concurrentiepositie niet schaden.
Het is dus afwachten hoe de aanbieders deze stevige kostenpost precies gaan verrekenen.
We hebben dat ook gezien in andere Europese landen, zoals België, Italië, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. Ook daar kwamen reclame-restricties nadat de markt al even open was.
Vaak volgens hetzelfde stramien: een bonanza aan reclames, gevolgd door tegenacties van de regulator.
Voor de Nederlandse schatkist is het sowieso goed nieuws, aangezien er per saldo meer belastinginkomsten gegenereerd zullen worden: de aanbieder maakt immers meer winst dan de consument.
Ook als je je winsten uitcasht is er geen belastingheffing.
Met een kleine kanttekening: je moet natuurlijk wel altijd eenmaal per jaar je bezittingen opgeven voor de inkomstenbelasting.
Als je meer dan €25.000 aan vermogen hebt, dan moet je dat melden aan de Belastingdienst. Speleraccounts op goksites worden namelijk gewoon gezien als bankrekeningen.
Regulering gokreclames
Vanaf 1 oktober 2021 mogen aanbieders die in het bezit zijn van een KSA-vergunning niet alleen online kansspelen aanbieden maar ook reclame maken voor hun aanbod.
Iets wat heel wat politieke partijen – vooral uit christelijke hoek – liever niet hadden gezien. Hun argument: het zou spelers juist aanmoedigen om meer te gokken en verslavingsgevoelig werken.
Onzin, zo meent de minister. Volgens hem is het zonder reclame onmogelijk om de kanalisatiedoelstelling te behalen. En bovendien, als mensen willen gokken gaan ze toch wel gokken
Om het aantal reclames beheersbaar en verantwoord te houden, zijn in de Mediawet verschillende bepalingen en eisen opgenomen, zoals:
- Geen reclames voor online kansspelen tussen 06:00 en 21:00 uur op radio en tv.
- Geen gokreclames in games of op websites of applicaties waar games worden aangeboden.
- Geen gokreclames met rolmodellen die jonger zijn dan 25 jaar of een ‘substantieel bereik hebben onder minderjarigen of jongvolwassenen’.
- En meer.
De bedoeling is om in 2024 de situatie opnieuw te evalueren.
Het zou dus kunnen dat er in de toekomst strengere regels gaan komen voor het adverteren van online gokken en online kansspelen.
Italië is daarvan wel het meest extreme geval, want daar heeft de regering eind 2018 zelfs een totaalverbod op reclames geaccepteerd.
De bedoeling was dat dit begin 2019 van kracht zou gaan, maar vooralsnog mogen aanbieders – onder strikte voorwaarden – nog hun gang gaan. De vraag is echter voor hoelang.